راهنمای سفر به کردستان عراق | مسیر + تصاویر

کردستان، منطقه‌ای خودمختار در عراق است که در بخش شمالی این کشور قرار دارد. این منطقه از شرق با ایران، از غرب با سوریه و از شمال با ترکیه هم‌مرز می‌باشد.  اقلیم کردستان حدود 500 هزار کیلومتر مربع را در برمی‌گیرد و 4 استان اربیل، سلیمانیه، دهوک و حلبچه را شامل می‌شود. سفر به کردستان عراق، برخلاف دیگر شهرهای این کشور، نیاز به دریافت ویزا ندارد. در صورتی که دارای گذرنامه ایرانی باشید، می‌توانید بدون دریافت ویزا به این اقلیم سفر کنید و روزهای خوبی را در اربیل، سلیمانیه و دهوک بگذرانید. در این مقاله راهنمای سفر به کردستان عراق را در اختیارتان قرار داده و علاوه بر معرفی جاذبه‌های گردشگری این منطقه، راه‌های سفر به اربیل و سلیمانیه را نیز بیان می‌کنیم. با ما همراه باشید.

همچنین پیشنهاد می‌کنیم برای مشاهده تورهای کربلا وارد صفحه "تور کربلا" شوید.

کردستان عراق

کردستان عراق منطقه‌ای خودمختار در بخش شمالی این کشور است که 4 استان اربیل، سلیمانیه، دهوک و حلبچه را شامل می‌شود. استان حلبچه به تازگی از سلیمانیه جدا شده و یک استان مستقل محسوب می‌گردد. اربیل، بزرگ‌ترین شهر کردستان و پایتخت این منطقه می‌باشد.

مردم کردستان قومیت‌های مختلفی دارند و شامل کردها، ترکمن‌ها، عرب‌ها، آشوری‌ها، ارمنی‌ها، ایزدی‌ها، اسرائیلی‌ها  و ... می‌باشند. اکثریت مردم این منطقه مسلمان و سنی هستند و اقلیت آن‌ها را مسیحی، یهودی، زرتشتی، ملک‌طاووسی، مندائیان و ... تشکیل می‌دهند. مردم منطقه کردستان اغلب کرد هستند و زبان و پوششی متفاوت با عرب‌های عراق دارند.  بیشتر آن‌ها به زبان کردی سورانی و کردی بادینی کرمانجی صحبت می‌کنند و البته با زبان عربی نیز آشنایی دارند. در ادامه به معرفی دو شهر بزرگ اربیل و سلیمانیه پرداخته و جاذبه‌های گردشگری هریک از آن‌ها را معرفی می‌کنیم.

جاذبه‌های گردشگری اربیل

شهر اربیل چهارمین شهر بزرگ عراق پس از  بغداد، بصره و موصل می‌باشد که به عنوان پایتخت اقلیم کردستان شناخته شده و به صورت مستقل اداره می‌گردد. این شهر در بخش شمالی عراق قرار دارد و با ایران دارای مرز مشترک می‌باشد. جاذبه‌های گردشگری این شهر عبارتند از:

• ارگ اربیل (Erbil Citadel): ارگ اربیل یکی از قدیمی‌ترین قلعه‌های جهان است که قدمت آن به 5000 سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد. این ارگ حدود  110 هزار مترمربع مساحت دارد و به شکل بیضی بر روی یک تپه ساخته شده است. نام این قلعه در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. ارگ اربیل یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهر می‌باشد که بخش‌های مختلفی چون موزه فرش، موزه پارچه،  کافه‌ها، رستوران‌ها و مغازه‌های متعدد را در خود جای داده است.
• غار تاریخی شاندر: شاندر یا شانه‌در، یک غار بسیار قدیمی است که در کنار کوه  برادوست در سلسله جبال زاگرس قرار دارد. دانشمندان بقایایی از انسان‌های اولیه را در این غار کشف کرده‌اند و آن‌ها را متعلق به 35 تا 36 هزار سال قبل می‌دانند. در غار شاندر دو مقبره نیز دیده می‌شود که مربوط به عصر  حجر می‌باشد. یکی از مقبره‌ها مدفن 35 نفر بوده و قدمت آن به حدود 10 هزار و 600 سال قبل می‌رسد.
• مسجد جلیل خیاط (Jalil Khiat Mosque): جلیل خیاط یکی از مهم‌ترین مساجد شهر اربیل است که به دلیل طراحی متفاوت و مدرن آن مورد توجه قرار می‌گیرد. معماری این مسجد با الهام از معماری دوران عثمانی ساخته شده و زیباترین مسجد خاورمیانه پس از ایاصوفیه محسوب می‌شود.
• پارک سامی عبدالرحمن (sami abdulrahman park): سامی عبدالرحمن یکی از بزرگ‌ترین پارک‌های اربیل است که برای تعطیلات آخر هفته و گردش‌های یک‎‌روزه پیشنهاد می‌گردد. این پارک باغ‌های سرسبز و زیبایی را در خود جای داده و علاوه بر آن، دارای یک دریاچه بزرگ نیز می‌باشد که امکان قایق‌سواری را برای علاقه‌مندان فراهم می‌کند.  رستوران‌ها، کافه‌ها، زمین بازی کودکان و بنای یادبود شهدا،  از دیگر بخش‌های پارک بزرگ سامی عبدالرحمن محسوب می‌شود.
• پارک آبی آکوا تارین (Aqua Tarin Water Park): پارک آبی آکوا از جمله مکان‌های تفریحی شهر اربیل است که در زمینی با وسعت ۲۰۰۰ مترمربع طراحی شده و مواردی چون دریاچه‌ها، استخر شنا، سرسره‌های آبی، بازی‌های آبی، مراکز ماساژ، سالن‌های بازی، زمین تنیس، مرکز بولینگ، اسکیت روی یخ، مراکز بازی کودکان،  رستوران‌ و کافه را در خود جای داده است.
• شقلاوه (Shaqlawa): شقلاوه شهری تاریخی است که در 51 کیلومتری مرکز شهر اربیل قرار دارد. این شهر در ارتفاع ۹۶۶ متری از سطح دریا و در بین دو کوه سورک و سفین واقع شده است. آب‌وهوای مطبوع، طبیعت زیبا و چشم‌اندازهای بی‌نظیر این شهر،  از جمله ویژگی‌های شقلاوه می‌باشد که سالانه گردشگران بسیاری را از راه‌های دور و نزدیک به سمت خود می‌کشاند. در این مکان علاوه بر جاذبه‌های طبیعی، امکانات رفاهی متعددی چون هتل‌ها، رستوران‌ها، کافه‌ها و ... نیز وجود دارد.
• بازار قیصری: بازار قیصری یکی از بزرگ‌ترین و البته قدیمی‌ترین بازارهای دنیاست که قدمت آن به قرن 13 میلادی برمی‌گردد. این بازار سرپوشیده شامل کوچه‌پس‌کوچه‌های متعددی می‌باشد که هرکدام از آن‌ها به یک کالای خاص اختصاص داده شده و خرید را برای بازدیدکنندگان راحت‌تر کرده است. در این بازار می‌توانید انواع محصولات از طلا، جواهرات، پارچه و لباس گرفته تا مواد غذایی، گوشت، ادویه‌جات و .... را پیدا کنید.

جاذبه‌های گردشگری سلیمانیه

سلیمانیه یا اسلمانی (Slemani)، از جمله مهم‌ترین و بزرگ‌ترین شهرهای کردستان عراق است  که در بخش شرقی کردستان واقع شده و با ایران مرز مشترک دارد.  این شهر هتل‌ها، رستوران‌ها، مراکز تفریحی، بازارها، مراکز خرید، سالن‌های تئاتر و فضاهای سبز متعددی را در خود جای داده و با وجود چندین دانشگاه و مرکز آموزشی دولتی و خصوصی، پایتخت فرهنگی کردستان محسوب می‌شود. جاذبه‌های گردشگری این شهر عبارتند از:

• موزه سلیمانیه (Sulaymanyah Museum): موزه سلیمانیه بهترین موزه باستان‌شناسی عراق و دومین موزه بزرگ این کشور است که بخش‌های مختلفی را شامل می‌شود. مجسمه عبادت‌کننده سومری، بخشی از برج پیکولی، لوح گیلگامش، گوشواره‌های طلایی و چراغ گرم کن یا مشعل بخور مربوط به 2000 سال قبل از میلاد، از جمله مهم‌ترین اشیای موجود در این مجموعه هستند.
• چاوی لاند (Chavi Land): چاوی لاند، با مساحت حدود 750 هزار متر مربع، بزرگ‌ترین پارک سلیمانیه است که در کوه‌های گويژه‎ (Goizha) قراردارد. این پارک شامل 50 نوع بازی سه‌بعدی بوده و موارد دیگری چون سینما، چندین سفره‌خانه و رستوران‌، فست‌فود، هتل‌ها، کلبه‌های گردشگری، کابین‌های توریست، کلوپ‌های اجتماعی، کاخ‌ها، فضای سبز اختصاصی، موزه موم و ... را نیز در خود جای داده است.
• پارک سرچنار (Sarchnar Park): سرچنار اولین مینی‌پارک ملی عراق است که فضایی سرسبز و طبیعتی زیبا و دیدنی دارد. هوای مطبوع و خنک، خصوصا در فصل‌های گرم تابستان، از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این پارک محسوب می‌شود که اهالی منطقه و گردشگران را به سمت آن می‌کشاند. این پارک علاوه بر فضای سبز دارای امکانات رفاهی مختلفی چون رستوران‌ها، کافه‌ها و محوطه بازی بچه‌ها نیز می‌باشد.
• دریاچه دوکان (Lake Dukan): دوکان با مساحت 270 کیلومترمربع بزرگ‎ترین دریاچه کردستان عراق است که از جمله جاذبه‎های طبیعی سلیمانیه نیز محسوب می‌شود. بومیان منطقه در روزهای آخرهفته، خصوصا در فصل تابستان، به سمت این دریاچه رهسپار می‌شوند و از آب‌وهوای مطبوع و چشم‌اندازهای بی‌نظیر آن لذت می‌برند. در اطراف دریاچه امکانات رفاهی مانند رستوران و تفریحاتی چون قایق‌سواری نیز برای علاقه‎‌مندان تدارک دیده شده است.
• بازار بزرگ سلیمانیه: بازار بزرگ سلیمانیه یا گراند بازار یک بازار سنتی با فضایی بزرگ و گسترده است که برای خرید سوغاتی بسیار مناسب می‌باشد. در این بازار هرآن‌چه که انتظار دارید از سنگ‌های خاص و قیمتی گرفته تا ادویه‌جات و موادغذایی را می‌توانید پیدا کنید.

استان دهوک

دهوک (dohuk)، یکی از استان‌های کردنشین شمال عراق است که  بین دو سلسله کوه شندوخ و سپى قرار دارد. این شهر نیز مانند دو شهر اربیل و سلیمانیه، جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و تفریحی متنوعی را در خود جای داده و دارای رستوران‌ها، کافه‌ها و بازارهای متعددی می‌باشد. از جمله  جاذبه‌های گردشگری دهوک می‌توان به كليساى مارت آلاها، مجتمع مازى، چاوی دهوک، كتابخانه عمومى بدرخانيان، مسجد بزرگ زاخو، پل دلال، شهربازى دهوك، قشله زاخو، آبشار شرانش، غار بهیری، معبد لالش، آرامگاه شانه دیر و تفریح‌گاه‌های مختلفی چون زری، آزادی، کشانی، لیفی و  بروری بالا اشاره کرد.

راهنمای سفر به کردستان عراق

تا این‌جا با استان‌های مختلف کردستان عراق و موقعیت جغرافیایی هریک از آن‌ها آشنا شدیم. همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، سفر به کردستان عراق نیاز به دریافت ویزا ندارد. در صورتی که پاسپورت ایرانی داشته باشید به راحتی می‌توانید به شهرهای مختلف این منطقه سفر کنید و به مدت 30 روز در عراق اقامت داشته باشید. البته، این نکته را به یاد داشته باشید که تنها می‌توانید در منطقه کردستان رفت‌وآمد کنید و اجازه حضور دیگر شهرهای عراق را ندارید.

چه از مرزهای هوایی وارد کردستان عراق شوید و چه به صورت زمینی سفر کنید، باید پاسپورت خود را به همراه داشته باشید و به ماموران مرزی تحویل دهید. تاریخ ورود شما در پاسپورت درج می‌شود. از آن تاریخ شما تنها 30 روز فرصت دارید تا در شهرهای این منطقه بمانید و پس از آن باید خاک عراق را ترک کنید. در صورتی که بیشتر از موعد مقرر در کردستان اقامت داشته باشید، باید به ازای هر روز حضور خود در این کشور جریمه پرداخت کنید.

راه‌های متفاوتی برای سفر به کردستان عراق وجود دارد. اگر دوست دارید سفر راحت‌تری داشته باشید و هرچه زودتر به مقصد برسید، سفر هوایی بهترین انتخاب است. با توجه به این‌که کردستان عراق با ایران مرز مشترک دارد، امکان سفر زمینی از طریق ماشین شخصی و اتوبوس نیز امکان‌پذیر می‌باشد. بنابراین، اگر قصد سفر ارزان‌تر را دارید، می‌توانید سفر به صورت زمینی را انتخاب کنید.

سفر هوایی: برای سفر به کردستان عراق پروازهای مستقیم به دو شهر اربیل و سلیمانیه وجود دارد. پروازهای اربیل روزهای شنبه، دوشنبه و چهارشنبه از تهران و توسط شرکت هواپیمایی ماهان انجام می‌شود. این شرکت هفته‌ای 3 پرواز از فرودگاه تهران به فرودگاه سلیمانیه نیز دارد. هر  دو شهر اربیل و سلیمانیه دارای فرودگاه بین‌المللی هستند.

سفر با اتوبوس: اگر به دنبال کاهش هزینه‌های سفر خود هستید، می‌توانید از اتوبوس برای سفر به کردستان عراق استفاده نمایید. اتوبوس‌های تهران به سمت کردستان همه‌ روزه از ترمینال‌های غرب و بیهقی به سمت دو شهر  سلیمانیه و اربیل حرکت می‌کنند. علاوه بر تهران، امکان سفر با اتوبوس از شهرهای تبریز، اصفهان، شیراز و کردستان به سمت اربیل نیز وجود دارد.

سفر با ماشین شخصی:  اگر قصد سفر با ماشین شخصی را دارید، می‌توانید از دو مرز  تمرچین  در پیران‌شهر و باشماق در مریوان اقدام به انجام این کار نمایید. البته قبل از آن باید ماشین خود را کاپوتاژ کنید و کارهای مربوط به آن  را انجام دهید.  

نکات مهم جهت سفر به کردستان عراق

• دقت داشته باشید که گذرنامه شما باید حداقل تا 6 ماه اعتبار داشته باشد.
• برای سفر به کردستان عراق نیاز به دریافت ویزا ندارید. در همان ابتدای ورود یک مجوز اقامت 30 روزه برای گردشگران صادر می‌شود که در صورت نیاز قابل تمدید می‌باشد.
• مجوز ورود تنها برای استان‌های واقع در منطقه کردستان عراق می‌باشد. گردشگران می‌توانند در 4 استان اربیل، سلیمانیه، دهوک و حلبچه رفت‌وآمد کنند و حق ورود به مناطق جنوبی عراق و شهرهای زیارتی این کشور را ندارند. هر مسافری که این قانون را زیرپا بگذارد مشمول جریمه شده و حتی ممکن است بازداشت و زندانی شود.
• گذرنامه مسافر در ایست بازرسی‌‌های مختلف، مورد بازدید قرار می‌گیرد. بنابراین به خوبی از گذرنامه خود مراقبت کنید تا دچار دردسر نشوید. در صورتی که در طول سفر گذرنامه خود را گم کردید، این مورد را سریعا به اطلاع سرکنسولگری‌های جمهوری اسلامی ایران در اربیل یا سلیمانیه برسانید. 
• بر اساس قوانین اقلیم کردستان، به همراه داشتن هرگونه اسلحه و مهمات ممنوع است.
• دقت داشته باشید که جابجایی و استعمال مواد مخدر، حتی برای مصرف شخصی نیز ممنوع می‌باشد. حمل قرص‌های مسکن قوی و مواد روان‌گردان  از  3 تا 20 سال حبس دارد.
• بهترین زمان سفر به کردستان عراق، دو فصل بهار و پاییز است. منطقه کردستان در فصل تابستان بسیار گرم و شلوغ بوده و زمستان‌هایی سرد دارد. در صورتی که قصد سفر در زمستان را دارید، حتما لباس گرم به همراه داشته باشید.

آدرس و شماره تلفن کنسولگری جمهوری اسلامی ایران

• کنسولگری ایران در اربیل:

آدرس: جاده 30 متری، محله مناره 204، کوچه 30، پلاک 3

شماره تلفن: 662558444 (00964) و 662222444 (00964)    

• کنسولگری ایران در شهر سلیمانیه:

آدرس: محله 126 بختیاری تازه، فرع 41،  پلاک 80

شماره تلفن:  53319319 (00964) ، 533194848 (00964) و 533194222 (00964)   

در این مقاله راهنمای سفر به کردستان عراق را در اختیارتان قرار داده و علاوه بر معرفی جاذبه‌های گردشگری این منطقه، راه‌های سفر به اربیل و سلیمانیه را نیز بیان کردیم.  همان‌طور که گفتیم، برای سفر به کردستان عراق نیاز به گذرنامه ندارید. کافیست پاسپورت خود را بردارید و راهی استان‌های این منطقه شوید. اگر قصد سفر با تورهای گردشگری را دارید، صفحات دیگر سایت را موردبررسی قرار داده و از زمان برگزاری تورها و شرایط هریک از آن‌ها آگاهی یابید.